Ben jij mijn leeftijd of jonger? Dan hebben ze het tijdens je aardrijkskundeles vast gehad over monocultuur bij de landbouw: hoe in de jaren zeventig slimme wetenschappers met behulp van genetische manipulatie de perfecte plantjes hadden gemaakt. De oude plantjes hadden namelijk problemen: de één had te grote bladeren, de ander te grote wortels en van de derde waren de vruchten wat bitter. Bij de nieuwe plantjes hadden ze deze gebreken weggewerkt en bij massale aanplant was ook het verzorgen veel eenvoudiger. Ze zouden daarom zoveel opbrengen dat ze het voedselprobleem gingen oplossen.

De praktijk bleek anders. De nieuwe gewassen deden het inderdaad goed, maar in sommige gevallen werden ze met een plotselinge droogte geconfronteerd, of een schimmelinfectie, of een insectenplaag. Dan waren alle plantjes even kwetsbaar en was de oogst in één keer weg. Daarvoor waren de plantjes met grote wortels goed bij droogtes, die met grote bladeren waren bestand tegen schimmelinfecties en de bittere vruchten vonden de insecten niet zo lekker. Die variatie was er niet zomaar, het was een verzekeringspolis van de natuur tegen rampen. Want één ding is duidelijk, onverwachte rampen zullen altijd plaatsvinden. Ook op dezelfde grond jaar na jaar hetzelfde verbouwen verarmde de grond zodat de verbeterde plantjes op lange termijn verbouwen niet haalbaar was.

Het bleek ook dat de boer die één jaar een gedeelte van zijn oogst verloor, er vaak nog wel bovenop kwam. De boer die zijn hele oogst verloor: die werd een bedelaar of ging dood. Daar hadden de zeer slimme wetenschappers toch even niet aan gedacht. Oeps.

Nu we met COVID-19 geconfronteerd zijn, merk ik een strenge tendens van veel mensen om anderen te vertellen hoe ze zich moeten gedragen en dat als iedereen nou op dezelfde manier reageert, dat we het virus dan wel overwinnen. Ik denk dat dit niet alleen een naïeve gedachte is, ik denk dat het ook een gevaarlijke gedachte is.

In een wereld die hoog opgeeft over diversiteit van bijvoorbeeld huidskleur of geslacht, ben ik daarom verbaasd dat diversiteit van persoonlijkheid, en de verscheidenheid van reacties op rampen, zo weinig getolereerd wordt. Onze verschillen in persoonlijkheid zijn er niet zomaar: ze hebben een functie. Wij zijn door miljoenen jaren evolutie zo geworden, als antwoord op de rampen en uitdagingen die we als mensheid zijn tegengekomen. Daarom vraag ik je nog eens te kijken naar die buurman van je met zijn rare grote wortels of ze die vriend van je met zijn bittere vruchten. Je kan denken dat die een beetje dom zijn, of je kan denken dat zij onze verzekeringspolis zijn tegen een volgende ramp. Iedereen proberen te dwingen hetzelfde te denken zorgt voor een verarming van onze culturele bodem. Laat je niet door je angst leiden en staar je niet blind op de volgende oogst, we zijn verschillend omdat dit nuttig is. Solidariteit betekent niet dat we allemaal hetzelfde doen of denken, het betekent dat we allemaal op eigen unieke wijze bijdrage aan een gezamenlijk doel. Dit perspectief is één van mijn bijdrages.